500 słów: Felieton, który powstał bez użycia sztucznej inteligencji – krytycznie o ChatGPT

Jesteśmy aktualnie w momencie, w którym środowisko obcujące z nowymi technologiami na co dzień jest zachwycone tym, co potrafi ChatGPT. Głosy sceptyczne, nie wspominając o krytycznych, zdecydowanie należą do rzadkości. 

Do napisania tego tekstu zainspirował mnie list otwarty środowiska naukowego zainicjowany przez Future of Life Institute, postulujący wstrzymanie trenowania podobnych modeli językowych na pół roku celem głębszego zbadania skutków, jakie ich rozwój może przynieść ludzkości. Zrozumiałam przy okazji, dlaczego techno bros nie przepadają za humanistami – niekoniecznie jest dla nich jasne, że ci nie krytykują ich pomysłów, a prawdopodobne konsekwencje ich wdrożenia. Oto kilka możliwości, które przychodzą mi do głowy. 

ChatGPT może stać się:

• Doskonałym narzędziem do uprawiania propagandy, siania fake newsów i tworzenia alternatywnych uniwersów informacyjnych. Zasnuwa wiadomości dymem i mgłą, uniemożliwiając dotarcie do ich źródeł lub wręcz fabrykując je. W tym miejscu odsyłam do książki Mindf*ck. Cambridge Analytica czyli jak popsuć demokrację Christophera Wylie.
• Najprawdopodobniej zostanie kolejnym źródłem wykluczenia; dając możliwość łatwej manipulacji osobami, które nie są biegłymi użytkowni(cz)kami technologii i nie mają wystarczających kompetencji do tego, by w lot identyfikować wiarygodność treści. Myślę tu głównie o dzieciach czy osobach starszych, ale nie tylko – język perswazji potrafi zdziałać cuda :)   
• Przyczyną jeszcze większej utraty wiary w prawdziwość informacji, które do nas docierają.  
• Przez upraszczanie i optymalizację źródłem ubożenia i degradacji języka. Sztuczny model językowy nie buduje wielokrotnie złożonych, fantazyjnych konstrukcji. A co najważniejsze, nie ma poczucia humoru. Brak mu wyczucia rytmu. Produkuje zdania suche i odarte z charakteru.  
• A co powiecie na jeszcze krótszy attention span, czyli zdolność skupienia uwagi? Maksymalnie uporządkowane treści są dla naszego mózgu po prostu nudne. To element zaskoczenia kupuje uwagę.  
• Zaśmiecanie cyberprzestrzeni, a także naszych przebodźcowanych mózgów jeszcze większą ilością chaosu informacyjnego.   
• Nie wiem, jak wy, ale nie przepadam za nadmiernie wyprasowanymi, gładkimi, okrąglutkimi zdaniami. Niedoskonałości są sexy, są tym, co nas wyróżnia, a każdy ma swoje własne.   
• Lubię kraftowe piwo, autentyczne jedzenie i rzemieślniczą robotę. Mają swoje oczywiste wady – są drogie i nie zawsze wszystkim smakują. A sztucznie trenowany model językowy to taka fabryka, która nigdy nie zastąpi żywej osoby z jej wrażliwością, talentem i smakiem.  
• Każdy trend pobudza w przyrodzie swoje przeciwieństwo. Myślę, że wkrótce czeka nas renesans dłuższych, subiektywnych form o wyrazistym stylu. Oczywiście, pisanych przez tych i dla tych, którym uda się jednak ocalić umiejętność skupienia uwagi na dłużej niż pół sekundy.  

Żeby było jasne – mnie też fascynują nowe technologie i bynajmniej nie jest moją intencją uprawianie czarnowidztwa. Chętnie za to używam wyobraźni i lubię zadawać pytania. Powyższa lista daleka jest od kompletnej, a ja z wielką chęcią poznam Wasze opinie. Zapraszam do komentowania!

P.S. Wyobraźmy sobie, że ChatGPT stał się tak popularny, że używa go każda osoba. Wyparł wyszukiwarki, a tradycyjne media są dawno w odwrocie. Nie pytamy już przyjaciół o rady, książki pokryły się kurzem. Ktoś kiedyś słyszał o faktach, ale o co dokładnie chodzi…