DNS – co to jest i do czego służy?

Wyświetlenie zawartości witryny internetowej na ekranie komputera możliwe jest dzięki nawiązaniu odpowiedniego połączenia sieciowego. Po jednej stronie znajduje się klient, czyli przeglądarka internetowa, po drugiej – serwer, na którym dostępne są zasoby strony. Aby połączenie było skuteczne, wykorzystujemy między innymi protokoły HTTP i HTTPS oraz DNS. Dowiedz się, co to jest DNS, poznaj schemat jego działania, funkcje i podstawowe rodzaje domen.

Czym jest protokół DNS?

System, którego podstawowym zadaniem jest zamiana słownej nazwy domeny na adres IP – tak w największym skrócie brzmi odpowiedź na pytanie, co to jest DNS. Protokół, którego pełna nazwa to Domain Name System, a w języku polskim – system nazw domen, umożliwia zamianę nazwy domeny na adres IP, żeby później przeglądarka komputera mogła na przykład załadować stronę, korzystając z protokołu HTTP lub HTTPS.

Tradycyjnie, nazwy domen www przedstawiane są w formie literowej, np.: http://mojadomena.pl. Taki ciąg znaków jest zrozumiały i łatwy do zapamiętania dla ludzi, jednak dla komputerów „naturalny” jest inny system – liczbowy (adres IP). Aby po wpisaniu adresu www w przeglądarce internetowej mogła wyświetlić się strona, konieczne jest więc przetłumaczenie zapisu literowego na adres IP – i właśnie tym zajmują się serwery DNS. W pewnym sensie system można porównać z listą kontaktów w naszym telefonie: tak jak do konkretnych osób w książce przypisane są określone numery, tak do stron internetowych przydzielone zostają adresy IP.

Działanie serwera DNS

Nawiązywanie połączenia z hostem przebiega bardzo szybko, a strony www przy nowoczesnej infrastrukturze wyświetlają się na naszych ekranach w ułamku sekundy od wpisania adresu w pasku przeglądarki. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z faktu, że jest to wielowątkowy proces, dlatego warto wiedzieć nie tylko, co to jest system nazw domen, ale także poznać zasadę jego działania. Można przedstawić ją w 3 następujących po sobie krokach.

1. Internauta wybiera adres strony, np.: mojadomena.pl, wpisując go w oknie przeglądarki.
2. System łączy się z lokalnym lub zdalnym serwerem DNS, prosząc o przetłumaczenie nazwy strony na adres IP.
3. Serwer DNS w odpowiedzi zwraca w formie adresu IP informację do komputera, który nawiązuje połączenie, umożliwiające wyświetlenie witryny na monitorze.

Struktura i hierarchia systemu nazw domen

System nazewnictwa domen internetowych ma dwupoziomową strukturę: obejmuje domeny najwyższego oraz drugiego poziomu. Najwyższy poziom (TLD) obejmuje:

• domeny krajowe, a więc zakończone kropką z dwuliterowym rozszerzeniem kraju, np. .pl, .uk, .de, .fr, .es itp.,
• adresy funkcjonalne, zakończone rozszerzeniami: .com, .edu, .gov, .org, .info czy .biz.

Oprócz tego Domain Name System przekazuje również adresy drugiego poziomu, czyli domeny regionalne. W przypadku Polski będą to np.: slask.pl, warszawa.pl, pomorskie.pl oraz inne.

Klasyfikacja serwerów DNS

Samo uzyskanie odpowiedzi na pytanie, co to jest system nazw domen i poznanie jego hierarchicznej struktury nie daje jeszcze pełnego obrazu funkcjonowania protokołu. Warto uwzględnić także podział na poziom domeny głównej oraz autorytatywny.

Root, czyli serwer domeny głównej, to kategoria obejmująca DNS-y rozlokowane w różnych miejscach na świecie. Podczas łączenia z internetem serwer pośredni „odpytuje” główny, by następnie udzielić odpowiedzi przeglądarce, która wyświetla zawartość witryny na ekranie urządzenia..

Z kolei urządzenia autorytatywne to nic innego jak maszyny lokalne, przechowujące aktualne dane dotyczące komputerów w danej domenie. Przy konfiguracji wykorzystującej więcej niż jeden serwer DNS, będziemy mieli Master Server oraz Slave Server. W pierwszym z nich przechowywane są główne dane dotyczące domeny i jej konfiguracji. Informacje te przesyłane są do urządzeń typu Slave, które mogą być używane jako alternatywne lub zapasowe względem Root-a.

Od czego zależy szybkość odpowiedzi serwera DNS?

Czas potrzebny do odnalezienia właściwego adresu IP danej domeny w istotnym stopniu wpływa na szybkość wczytywania stron www w przeglądarce. Czynnikami, które mogą wydłużać ten czas są wolne łącza internetowe, obciążenie serwera czy przyjęte rozwiązania w zakresie zarządzania siecią.

Warto jednak pamiętać, że szybkość ładowania witryny internetowej zależy także od jej architektury. Wiele platform www zawiera m.in. multimedia, łącza do zewnętrznych usług (np. wtyczki social mediów) czy zasobów reklamowych, co w istotny sposób wpływa na czas niezbędny do załadowania strony. Nie bez znaczenia są także czynniki zewnętrzne, takie jak szybkość posiadanego łącza czy wydajność usługi hostingowej.

Rodzaje zapytań DNS

Tak samo jak domeny, również zapytania systemu nazw domen podlegają odpowiedniej klasyfikacji. Wyróżnia się ich dwa podstawowe rodzaje.

• Zapytania rekurencyjne – wymuszają znalezienie informacji o konkretnej domenie lub wysłanie powiadomienia o błędzie. Brak odpowiedzi po stronie odpytywanego urządzenia skutkuje przekazaniem zapytania do innych DNS-ów.
• Zapytania iteracyjne – nie wymuszają łączenia z innymi lokalizacjami w razie braku uzyskania adresu IP.

System nazw domen – podstawa funkcjonowania internetu

Choć pewnie niewiele osób się nad tym zastanawia, Domain Name System stanowi jeden z fundamentów działania Internetu. System nazw domenowych wpływa nie tylko na strony www, ale także na szereg innych usług internetowych, takich jak poczta elektroniczna czy aplikacje webowe. Warto więc mieć świadomość, co to jest serwer DNS i do czego służy, ale także, jak działa. Ochrona DNS to bardzo ważny element bezpieczeństwa systemu sieciowego i powinien być wdrażany zawsze wtedy, gdy ktoś poważnie myśli o bezpieczeństwie. Skorzystaj z doświadczenia oraz wiedzy ekspertów z Grandmetric Sp. z o.o. i postaw na zintegrowane i dopasowane do potrzeb systemy bezpieczeństwa IT.